Bot communiceren
Managers en artsen communiceren bot en recht voor zijn raap in onze organisatie. Het schaadt de motivatie van medewerkers en de onderlinge verhoudingen.
Recht voor zijn raap, kortaf en bot, afgerekend worden, schaadt wel meer dan 'alleen' motivatie en werksfeer. Het schaadt productiviteit en veiligheid.
Recht voor zijn raap communiceren als mensen dingen goed doen; direct en oprecht complimenteren, doet trouwens wonderen. Maar recht voor zijn raap betreft meestal niet wat er goed gaat, maar wat er fout gaat.
Niemand vindt het leuk om tijdens overleg publiekelijk afgerekend te worden of in de gang afgekat te worden, denigrerend te worden besproken of zuchtend antwoord te krijgen op een vraag: 'Jaaa? Wat is er nu weer...?'
Er zijn 1001 manieren waarop mensen elkaar laten merken, verbaal en non-verbaal, wat ze van elkaar vinden en wat ze van zichzelf vinden.
De leidinggevende die afrekent: 1. is ontevreden over andermans functioneren, of 2. heeft behoefte aan het versterken van zijn eigen positie. Blijkbaar is optie 2 nodig in deze organisatie- of teamcultuur, waarin ook de leidinggevende niet 'veilig' is. Anders zou het versterken van posities niet nodig zijn.
De afrekencultuur is stoer, 'je moet er tegen kunnen'. Erachter zit een foutieve overtuiging: 'door onderlinge competitie en botte afrekeningen, presteert iedereen het beste.'
Uit onderzoek blijkt het tegendeel. Mensen die afgerekend worden, kortaf en bot behandeld, voelen zich onveilig. Het levert gezichtsverlies op en doet pijn: dit willen we vermijden.
Vermijden doe je door zo min mogelijk te doen ('ik kwam er niet aan toe'), en als dat niet kan, door zo min mogelijk van jezelf te laten zien; in situaties van angst en onveiligheid daalt de waarde en omloopsnelheid van informatie aanzienlijk.
Dat dit productiviteit en patiëntveiligheid beïnvloedt, behoeft geen betoog.
Leidinggevenden raken hierdoor slechter geïnformeerd over wat teamleden doen, kunnen slechter bijsturen en baseren zich eerder op gissingen, gebaseerd op hun eigen overtuigingen over het team. Zo ontstaat soms een zichzelf bevestigende cirkel: teamleden doen niets extra, 'want hij waardeert het toch niet of kraakt je af', leidinggevenden denken; 'zie je wel, ze kunnen niets zelf'. Ieder management krijgt de medewerkers die men zelf verwacht en daardoor creëert.