Uit het Nationaal Onderzoek Zorgcultuur blijkt tot nu toe een sterke behoefte aan meer familiecultuur; betrokkenheid, onderling vertrouwen en leidinggevenden die mensen faciliteren om hun werk te doen en die zich waar nodig opstellen als mentoren.
Op dit moment ervaren de meeste mensen hun leidinggevenden echter als prestatiegericht en competitief en productiegedreven.

De taken zijn het belangrijkste - ze moeten koste wat kost af op de vereiste manier. De werkdruk is hoog. De zorgprofessional is ('zwart-wit' gesteld) iemand die het afgesproken aantal patiënten of cliënten moet halen binnen de minimale tijd. Dat beïnvloedt de manier waarop patiënten of cliënten worden bejegend.

Gaat het zorgproces niet juist om patiënten of cliënten? Betere zorg begint bij zorg voor personeel. En daar speelt de leidinggevende een rol.
Een mensgerichte manager is effectief omdat door aandacht voor de mensen, ook de taken afkomen.

Mensgericht betekent hier: rekening houden met de behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de mens.

• Belangrijke behoeften van de werkende mens liggen bijvoorbeeld op het gebied van respect, serieus genomen worden, zich verder ontwikkelen, een bijdrage leveren en erbij horen. Hier kunnen leidinggevenden rekening mee houden.
• Belangrijke beperkingen van de mens zijn fysiek en mentaal bepaald (bijvoorbeeld: het verstand kan bewust ongeveer 5 tot 7 dingen tegelijk verwerken; méér vertellen, méér eisen stellen, méér teamdoelen tegelijk stellen werkt averechts).
• Belangrijke mogelijkheden volgen uit die behoeften en beperkingen. Creëer bijvoorbeeld een team van mensen met dezelfde waarden en criteria, geef aandacht, stel gezamenlijke doelen en ze zullen zich met hart en ziel inzetten voor het werk.

Mensgericht leidinggeven is uitermate taakgericht. Ziekteverzuim en personeelstekort worden minder doordat tevreden mensen graag blijven, teamdoelen, verbeteringen of bezuinigingen worden makkelijker gehaald. Mensen denken en doen graag mee met een leidinggevende die aandacht en respect voor hen heeft en die hun respect afdwingt door wel duidelijke doelen te stellen en waarden en criteria te handhaven.

De zorgsector kan best bedrijfsmatig werken – mits er aandacht is voor de mensen die het moeten doen. Marktwerking, logistiek, efficiëntie, kostenbesparingen, klantgerichtheid, kwaliteit, productie, meetbaarheid en verantwoording: prima.
Dat gaat beter als mensen de kans krijgen om daaraan hun bijdrage te leveren. Dat betekent dat het nodig is om hun gedrag effectief te beïnvloeden. Hoe doe je dat?

Sommige leidinggevenden kunnen beter stoppen met begripvol 'pamperen' en mensen meer gaan aanspreken en eisen stellen. Dat kan duidelijk en toch respectvol: mensgericht dus.
Andere leidinggevenden mogen juist minderen met meten, cijfers en controleren en meer contact maken, mensen motiveren, serieus nemen, op hen vertrouwen.

Wat is het belangrijkste instrument van de mensgerichte, effectieve leidinggevende? Hoe krijg je anderen zover dat ze hun gedrag aanpassen aan de organisatiedoelen?
Niet met macht, niet met je positie, niet met dreigen, niet met smeken, niet met konkelen, niet met gratificaties of bonussen – maar het belangrijkste instrument is de leidinggevende zelf: wat je denkt, zegt en doet.

Automatisch en onbewust laat je als leidinggevende in nonverbale en verbale communicatie zien wat je waarden zijn, overtuigingen en criteria. Die waarden, criteria en overtuigingen sturen je gedrag én wat je wel of niet ziet. Ze bewijzen zichzelf voortdurend.
Anderen reageren daar automatisch op via de wet van actie = reactie.

Zo ontstaan interactiepatronen die al dan niet effectief zijn, maar die zichzelf wel in stand houden als je ze niet verandert.
In de leergang 'Mensgericht leidinggeven' leren managers hoe zij hun eigen denkstijlen en gedrag kunnen inzetten om anderen te beïnvloeden. Uitgaand van de behoeften, beperkingen en mogelijkheden van mensen.

• Eigen waarden, criteria en overtuigingen worden inzichtelijk en waar nodig aangepast.
• Waarden, criteria en overtuigingen van anderen worden duidelijk en bieden aanknopingspunten voor motivatie en samenwerking.
• Interactiepatronen (verbaal en nonverbaal) worden bewust en waar nodig aangepast door interventies en oefenen met technieken.

Mensgericht leidinggeven is authentiek, geloofwaardig, integer en met respect voor de ander. En bovendien: effectief.
Meer weten? Download de brochure Mensgericht Leidinggeven (Pdf, 725 kb)